Medytacyjny wymiar geniuszu ...

Medytacyjny wymiar geniuszu kobiety, EBOOKI WIEDZA TAJEMNA

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ks. Marek Chmielewski
MEDYTACYJNY WYMIAR „GENIUSZU KOBIETY”.
Refleksja nad Listem apostolskim „Mulieris dignitatem”

Nie tylko wnikliwe badania socjologiczne, ale nawet prosta
obserwacja codzienności pozwalają stwierdzić, że to przede
wszystkim kobiety są najbardziej zaangażowane w różne sfery
życia duchowo-religijnego, nie tylko zresztą w Kościele Katolic-
kim. Jeżeli dziś mówi się o wzmożonym zainteresowaniu życiem
duchowym, a w szczególności medytacją, czego wyraz daje m.in.
kard. J. Ratzinger we wprowadzeniu do Listu Kongregacji do
spraw Nauki Wiary o niektórych aspektach medytacji chrześci-
jańskiej z 15 października 1989 r.
1
, to nie wolno zapominać, że w
Kościele nigdy nie zabrakło przede wszystkim modlących się i z
pewnością medytujących kobiet. Chociaż, jak wykazują statysty-
ki, formalne zatrudnienie kobiet w duszpasterstwie jest niewiel-
kie, to jednak ich rola poza prawno-organizacyjnymi struktura-
mi Kościoła jest przeogromna, zwłaszcza jeśli chodzi o pogłębio-
ne życie duchowe
2
.
——————————

Opublikowano w: „Ateneum Kapłańskie” 122(1994), s. 283-293.
1
„Wiele osób stawia sobie pytanie, dlaczego Kongregacja ds. Nauki Wiary
ogłasza list na temat chrześcijańskiej medytacji. Odpowiedź jest prosta. Medy-
tacja jest tą formą modlitwy, która w ostatnich latach budzi coraz większe zain-
teresowanie, bowiem wydaje się, że może ona stanowić przeciwwagę dla nie-
pokojów współczesnej egzystencji, wręcz lekarstwo, które poczynając od we-
wnątrz, od serca, przyniesie człowiekowi uzdrowienie, uwolni go od codzien-
nych stresów i da wewnętrzny pokój.” — Kard. J. Ratzinger,
List do biskupów
Kościoła katolickiego o niektórych aspektach medytacji chrześcijańskiej,
„L’Osserva-
tore romano” (wyd. polskie), 10(1989), nr 12, s. 1.
2
Zob. H. Bednorz,
Problematyka kobiety współczesnej na tle przemian gospodar-
czo-społecznych
, w:
Rola kobiety w Kościele
, brak red., Lublin 1958, s. 49-52; L. Ma-
1
Mając na względzie czaso-przestrzenną powszechność tego
zjawiska, można nawet zaryzykować tezę o medytacyjnym cha-
rakterze duchowości kobiety; o tym, że jedną ze specyficznych
cech duchowo-religijnej osobowości kobiety jest jej naturalna
zdolność do medytacyjnego bycia względem Boga, człowieka i
otaczającego ją świata
3
.
Przesłanki dla takiego twierdzenia, które czynimy tu przed-
miotem naszej refleksji, znajdujemy między innymi w Liście
Apostolskim Jana Pawła II
Mulieris dignitatem
, który został wy-
dany 15 sierpnia 1988 r. z okazji Roku Maryjnego. W Polsce prze-
szedł on bez większego echa, zarówno w piśmiennictwie teolo-
gicznym, jak i w działalności pastoralnej Kościoła, bowiem
wówczas uwagę niemal wszystkich zajmowały przełomowe wy-
darzenia w naszym kraju. Natomiast w świecie jego ukazanie się
wywołało kolejną falę ożywionych dyskusji na temat kobiety
oraz jej miejsca w Kościele i w świecie, które — niestety — naj-
częściej skupiały się wokół problemu kapłaństwa sakramental-
nego kobiet w Kościele Katolickim
4
.
Mulieris dignitatem
nie rozstrzyga definitywnie spornych
kwestii doktrynalnych odnośnie do kapłaństwa kobiet. I choć
określany bywa „raportem o stanie kobiety we współczesnym
świecie”, to jednak nie ogranicza się do zakomunikowania sa-
mego status quo lecz wybiega w przyszłość dając antropologicz-
——————————
łunowicz,
Pomoc kobiety w duszpasterstwie
, w: tamże, s. 121-140; L. Dyczewski, B.
i S. Lachowscy,
Sytuacja kobiety w polskim społeczeństwie
, „Ateneum Kapłańskie”,
80(1988), T. 110, s. 255-257; C. Militello,
Donna in questione. Un itinerario ecclesiale
di ricerca
, Assisi 1992, s. 29-80.
3
Por.: Ch. A. Bernard,
Teologia spirituale
, Milano 1987, s. 239-259; P. Evdo-
kimov,
Kobieta i zbawienie świata
, tł. E. Wolicka, Poznań 1991, s. 103-114.
4
Zob. M. A. Macciocchi,
Le donne secondo Wojtyla. Ventinove chavi di lettura
della «Mulieris dignitatem»
, Milano 1992, passim.
2
no-teologiczne podstawy pod nową świadomość laikatu. Mówi
się o nim, że jest „tekstem nadziei dla kobiet” i jako taki otwiera
nowe horyzonty dla teologii feministycznej
5
.
Od strony formy jest to dokument niezwykły. Po raz pierw-
szy w historii Kościoła papież tak wiele serdecznej uwagi wprost
poświęca kobietom. Chciałoby się rzec, iż jest to pełna poezji bi-
blijna medytacja nad godnością i powołaniem kobiety. Taki też
był zamiar Ojca św. co do formy tego dokumentu (zob. MD 2 i 5).
Jest więc listem, a raczej zaproszeniem do wspólnej refleksji, to-
też bogactwo zawartych tam treści skłania do zainteresowania
się nim nawet po pięciu latach.
Przede wszystkim godna uwagi jest kluczowa dla Listu myśl
o „geniuszu” kobiety, której uwzględnienie pozwala zrozumieć
powszechny fenomen medytacyjnej obecności kobiet w życiu
Kościoła. Zgodnie z postulatem Jana Pawła II podejmowana tu
przez nas „refleksja nad antropologicznymi i teologicznymi pod-
stawami kobiecości powinna wskazać i wyjaśnić chrześcijańską
odpowiedź na częste i niekiedy dojmujące pytanie o «prze-
strzeń», jaką kobieta może i powinna zajmować w Kościele i w
społeczeństwie” (ChL 50).
Swoją medytację o godności i powołaniu kobiety Jan Paweł II
opiera na słowach Soboru Watykańskiego II, iż „Chrystus ... ob-
jawia w pełni człowieka samemu człowiekowi i ukazuje mu
najwyższe jego powołanie” (KDK 22; por. MD 2). Prawda ta w
całej pełni odnosi się do kobiety, bowiem w bezpośrednim kon-
takcie z Chrystusem kobieta odzyskuje utraconą przez grzech
godność i odebraną jej słuszną pozycję społeczną. Kwestii sto-
sunku Chrystusa do kobiet poświęcony jest cały rozdział oma-
wianego Listu
Mulieris dignitatem
, ukazujący że Jego odniesienie
——————————
5
Tamże, s. 26-36 i 53-58.
3
do kobiet jest „nacechowane wielką przejrzystością i głębią”
(MD 12). Oznacza to, że „w całym nauczaniu Jezusa, podobnie
jak w Jego postępowaniu, nie spotyka się niczego, co by było
przejawem upośledzenia kobiety, właściwego dla Jego czasów.
Wręcz przeciwnie, Jego słowa i Jego czyny wyrażają zawsze na-
leżny dla kobiety szacunek i cześć [...] Cały ten sposób mówienia
o kobietach i do kobiet oraz odnoszenia się do nich stanowi wy-
raźną «nowość» na tle panującego wówczas obyczaju” (MD 13).
Co więcej, „Chrystus czynił wszystko, ażeby — na tle ówcze-
snych zwyczajów i stosunków społecznych — kobiety odnalazły
w Jego nauczaniu i w Jego postępowaniu właściwą sobie pod-
miotowość i godność” (MD 14). Wynika więc z tego, że „Chry-
stus stał się wobec swoich współczesnych rzecznikiem prawdzi-
wej godności kobiety oraz odpowiadającego tej godności powo-
łania” (MD 12).
A ponieważ — jak stwierdza Papież — „sposób postępowa-
nia Chrystusa, Ewangelia Jego czynów i Jego słów, jest konse-
kwentnym sprzeciwem wobec wszystkiego, co uwłacza godności
kobiety. Dlatego też te kobiety, które znajdują się w pobliżu Chry-
stusa, odnajdują siebie w prawdzie, jakiej On «naucza» i jaką
«czyni», nawet jeśli jest to prawda o ich własnej «grzeszności».
Czują się przez tę prawdę «wyzwolone», przywrócone sobie, czu-
ją się umiłowane tą «miłością odwieczną», miłością, która znaj-
duje swój bezpośredni wyraz w samym Chrystusie. W zasięgu
działania Chrystusa zmienia się ich pozycja społeczna (MD 15).
Tym, co przywraca kobiecie poczucie własnej godności i do-
niosłość jej powołania, jest doświadczenie miłości. Chrystus, zna-
jący ludzkie wnętrze (Łk 16,15; Dz 1,24), taką postawą wobec
kobiet odpowiedział na ich najgłębszą potrzebę spełnienia się w
miłości, bowiem „kobieta jest powołana «od początku» do tego,
aby być miłowaną i miłować” (MD 20). Dlatego — jak pisze dalej
4
Papież — „godność kobiety wiąże się ściśle z miłością, jakiej ona
doznaje ze względu na samą kobiecość i równocześnie z miło-
ścią, którą ona ze swej strony obdarza (MD 30).
Doświadczenie miłości ze strony Chrystusa wyzwala kobietę
z jej egoizmu, będącego dziedzictwem grzechu, otwiera ją na
drugie „ty”: Boskie i ludzkie. Jednocześnie to doświadczenie
uzdalnia kobietę do wiernej miłości względem Słowa Wcielone-
go, wyrażającej się przede wszystkim w żywej wierze, niekiedy
mocniejszej aniżeli lęk, czego dowodem jest obecność kobiet pod
Krzyżem w kulminacyjnym momencie historii zbawienia. Zwra-
ca na to uwagę Ojciec święty pisząc: „...w momencie ostatecznej
próby rozstrzygającej o całym mesjańskim posłannictwie Jezusa
z Nazaretu, u stóp Krzyża znalazły się przede wszystkim kobie-
ty. Z Apostołów dochował wierności tylko Jan. [...] Jak widać, w
tej najcięższej próbie wiary i wierności kobiety okazały się moc-
niejsze od Apostołów (MD 15).
Tak więc dzięki temu wyzwalającemu uzdolnieniu ze strony
Chrystusa, kobieta staje się zdolna do przyjęcia wiary. „Od po-
czątku posłannictwa Chrystusa kobieta okazuje wobec Niego i
wobec całej Jego tajemnicy tę szczególną wrażliwość, jaka sta-
nowi cechę charakterystyczną jej kobiecości” (MD 16). Potwier-
dzeniem tego jest fakt, że kobiety są pierwsze przy grobie. Spo-
śród nich na szczególne wyróżnienie zasługuje Maria Magdalena
nazwana „apostołką Apostołów” (MD 16).
Dokonujące się dzięki Chrystusowi „wyzwolenie” kobiety
aktualizuje w niej gotowość przyjęcia objawionej prawdy z całą
właściwą kobiecej naturze spontanicznością, toteż „Chrystus
rozmawia z kobietami o sprawach Bożych, znajdując u nich dla
tych spraw zrozumienie: autentyczny rezonans umysłu i serca,
odpowiedź wiary (MD 15).
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

sylwina.xlx.pl